Dị vật thực quản

Theo tài liệu Châu Âu, dị vật thực quản gặp ở trẻ em nhiều hơn ở người lớn. Tại Việt Nam, người lớn bị dị vật thực quản nhiều hơn trẻ em. Trong hai năm (1955 -1956) bệnh viện Bạch Mai đã nhận 130 ca hóc dị vật thực quản, trong đó chỉ có 15 ca là trẻ em (theo Trần Hữu Tước, Đặng Hiếu Trưng). Hầu hết các dị vật thực quản đều là xương (xương gà, xương vịt, xương cá, xương lợn, xương chó)... Những dị vật như đồng xu, khuy áo... chỉ thấy ở trẻ em. Chúng tôi chỉ gặp hàm răng giả rơi vào thực quản có một lần (số người đeo hàm răng giả ở nước ta rất ít).

Số người bị hóc xương tăng một cách rõ rệt vào những ngày lễ, tết (theo Lương Sĩ Cần, Lê Cảnh Cung, Nguyễn Văn Cầu, Nguyễn Thành Lâm).




Hầu hết các trường hợp dị vật thực quản mà chúng tôi gặp đều do sự lơ đễnh của bệnh nhân trong khi ăn uống (ăn vội vàng, cười đùa, ăn trong đêm tối nên không nhìn thấy xương...). Chúng tôi không gặp những trường hợp nuốt dị vật để tự tử hoặc nuốt dị vật vì điên dại.


I. Đại cương.

1. Dị vật.

Những dị vật tròn và dẹt bằng kim khí hoặc chất trơ như đồng xu, khuy áo thường có xu hướng nằm ngang theo bình diện trán và có thể ở lâu trong thực quản mà không gây ra thương tổn quản trọng. Hạt trái cây như hạt mít cũng có thể ở lâu ngày trong thực quản. Trái lại những dị vật có khía cạnh sắc bén và ô nhiễm như mảnh xương gà giập nát thường nằm chếch theo chiều dọc vào thành thực quản và gây viêm nhiễm sớm và nặng.

2. Vị trí.

Những dị vật to thường dừng lại ở hạ họng, không chui được qua miệng thực quản.

Những dị vật trung bình như mảnh xương thường dừng lại ngay dưới miệng thực quản (trên hố thượng ức), tuy rằng ở đây không có eo hẹp tự nhiên. Có lẽ sau khi bị cơ xiết họng đẩy mạnh qua miệng thực quản, dị vật hết đà và bị vướng lại đây, nhu động của thực quản không đủ sức thắng sự ma sát làm cho dị vật không tiến xuống dưới được.

Những dị vật nhỏ có thể xuống đến eo động mạch chủ hoặc eo cơ hoành và dừng lại ở đấy.

Nếu thực quản có sẹo hẹp bệnh lý thì dị vật sẽ dừng lại ở những chỗ hẹp đó.

Read more »